امروزه خودروها به لوازم مختلفی برای کارکرد درست نیاز دارند. بیشتر خودروها برای انجام وظیفه درست خود به قطعات محرک مختلفی نیاز دارند. بلبرینگ و یاتاقان دو قطعه مهم در خودروها هستند. این دو قطعه با هم تفاوت‌های عمده‌ای هم دارند. تفاوت این دو قطعه در لغزش و شکل و ساختار آن‌ها است. در بلبرینگ تعداد بالایی گوی لغزنده وجود دارد که بر روی سطحی سیقلی قرار دارند. در مقابل یاتاقان لغزشی دو سطح دارد که مستقیماً بر روی یکدیگر لغزش دارند و با کمک مایعی روان کننده، حرکت آن‌ها روان‌تر خواهد شد.
بلبرینگ چیست؟
بلبرینگ به معنی توپ حامل بوده که در اصل یک یاتاقان و یا چرخ دنده چرخشی و یا توپی بشمار می‌رود. این قطعه در هر وسیله چرخشی بکار برده می‌شود تا از اصطحکاک و سایش در زمان چرخش جلوگیری کند. برای مثال چرخیدن اجسام سنگین و حرکت آن‌ها همانند چرخ‌های اتومبیل به واسطه بلبرینگ‌ها امکان‌پذیر خواهد بود. البته بلبرینگ‌ها در قسمت‌های متفاوتی از خودرو که امکان به وجود آمدن اصطحکاک است، بکار گرفته می‌شوند. به طور کلی بلبرینگ در قسمت‌های زیر بکار برده خواهد شد:
- بلبرینگ دینام
- بلبرینگ پلوس
- بلبرینگ گیربکس
- بلبرینگ فرمان
- بلبرینگ دنده هرزگرد
- بلبرینگ چرخ
- بلبرینگ اکسل
یاتاقان چیست؟
یاتاقان ها یکی از قطعات خودرو در موتور هستند که بین دسته پیستون و میل لنگ قرار دارند. وقتی این دو قطعه فلزی بر روی یکدیگر قرار گیرند، حرکت و اصطحکاک موجود میان آن‌ها سبب شکستگی، پوسیدگی و خرابی خواهد شد. بنابراین در چنین وضعیتی استفاده از یاتاقان سبب می‌شود تا حرکت بین قطعات آسان شده و میزان اصطحکاک به حداقل برسد.
در برخی موارد یاتاقان لرزش قطعات مکانیکی را کم کرده و سرو صدای ناشی از انتقال نیرو قطعات را می‌گیرد. دو یاتاقان پرطرفدار در بازار ساخت کشورهای چین و ژاپن هستند. یاتاقان‌ها قطعات را محکم در کنار یکدیگر نگه خواهند داشت. به طور معمول یاتاقان دو حلقه و ساچمه در نوع و اندازه‌های مختلف دارد که طبق شکل ظاهری کاربردهای متفاوتی دارند.
ساچمه های یاتاقان داخل حلقه قرار دارند و با غلتیدن میان دو قطعه سبب راحت‌تر شدن حرکات قطعه خواهند شد. بلبرینگ زیرمجموعه‌ای از یاتاقان هستند. یاتاقان دو زیر مجموعه رولبرینگ و بلبرینگ دارد که هرکدام با توجه به شکل ظاهری کاربردهای مختلفی دارند.
تفاوت بین بلبرینگ و یاتاقان در چیست؟
تفاوت دو قطعه یاتاقان و بلبرینگ از جنبه‌های مختلفی مورد بررسی قرار می‌گیرد.
- به طور معمول برای جلوگیری از هدر رفتن انرژی و همچنین کاهش آسیب وارده به قطعات متحرک در زمان کار، یاتاقان‌ها به عنوان تکیه گاه و برای کم شدن اصطحکاک مورد استفاده قرار می‌گیرند. یاتاقان لغزشی بهترین مدل در دیگر انواع گزینه‌های موجود است. یاتاقان لغزشی دو نوع حلقه داشته که درون هم قرار گرفته‌اند. در این قطعه یک حلقه به تکیه گاه وصل شده و حلقه دوم به جسم درحال حرکت وصل خواهد شد. برای کم شدن اصطحکاک در بین دو حلقه از لایه‌ای نازک‌تر برای روان کردن استفاده می‌شود. بلبرینگ هم در تمامی قطعات چرخشی خودرو بکار برده می‌شود تا از میزان اصطحکاک کم شده و خودرو عملکرد بهتری داشته باشد.
- بلبرینگ نسبت به یاتاقان به روانسازی کمتری نیاز دارد. از این قطعه در قسمت‌هایی استفاده خواهد شد که فشار و بار کمتری را به محور متحرک وارد خواهد کرد. اصطحکاک کم و حرکت روان ویژگی اصلی بلبرینگ است. در مقایسه با یاتاقان، بلبرینگ‌ها نیاز به مراقبت خاصی نداشته و ابعاد و اندازه کمتری دارند.
- سرعت زاویه‌ای دوران شافت بلبرینگ و یاتاقان
- شرایط کاری بلبرینگ و یاتاقان
- مقدار بار وارد شده بر ساچمه و برینگ
- مدل بار اعمالی بر بلبرینگ و یاتاقان
توانایی حمل بار بیشتر هم یکی دیگر ویژگی‌های بکار بردن یاتاقان‌ها به نسبت بلبرینگ است. این یاتاقان‌ها به دلیل ساختار مناسبی که دارند، می‌توانند در آب هم قرار بگیرند. به لحاظ اقتصادی به علت وجود شفت‌ها با قطرهای بزرگ، بکار بردن این مدل یاتاقان بسیار به‌صرفه خواهد بود.
سخن پایانی
معمولاً تفاوت بلبرینگ و یاتاقان با توجه به نوع طراحی متخصصین و نوع تولید آن‌ها بستگی دارد. انتخاب یک یاتاقان یا بلبرینگ خوب می‌تواند در خودرو شما تحول خوبی ایجاد کند. این دو گزینه در کمتر شدن اصطحکاک میان قطعات چرخشی کمک زیادی می‌کنند. همچنین یاتاقان‌ها برای جلوگیری از هدر رفتن انرژی و آسیب رسیدن به قطعات دیگر خودرو گزینه‌ای به‌صرفه و اقتصادی هستند.
