بلبرینگ به یک نوع یاتاق می‌گویند که وظیفه تحمل بارهای محوری، شعالی یا هر دو را برعهده دارد. از این قطعه برای کاهش اصطکاک جهت جلوگیری از سایش، خوردگی و… در قطعات استفاده می‌شود. بلبرینگ دور بالا و دور پایین دو محتوا جدا و مهمی در علم مهندسی مکانیک هستند که در صنایع متفاوت مانند هوافضا، صنایع سنگین، خودروسازی و صنایع برق به کار می‌روند. سرعت در چرخش آنها دال بر تفاوت بلبرینگ دور بالا و پایین نیست، زیرا بعضی از بلبرینگ های دور پایین یا low speed می‌توانند تا چند هزار دور بر دقیقه نیز بچرخند. حتی بلبرینگ های دور بالا یا high speed در بازارهایی وجود داشته که تنها چند صد دور بر دقیقه قابلیت چرخش دارند.
بلبرینگ دور بالا چیست؟
بلبرینگ دور بالا دارای شیاری عمیق و مخروطی است که شرایطی را فراهم ساخته تا محدوده سرعت بلبرینگ افزایش یابد. در حقیقت منظور از بلبرینگ دور بالا در بسیاری از موارد همان بلبرینگ ساچمه‌ای گرد است. چرخش این نوع بلبرینگ سبب ایجاد حرارت می‌گردد. با بالا رفتن حرارت ابعاد بلبرینگ تغییر کرده و در نهایت از عمر آن کاسته می‌شود. همچنین در بلبرینگ دور بالا به‌طور معمول جنس‌هایی مقاوم به سایش و با تحمل داشتن بارهای سنگین را به کار می‌گیرند.
بلبرینگ دور پایین چیست؟
بلبرینگ دور پایین بلبرینگی است که برای سرعت‌های دورانی کم‌تر به کار گرفته می‌شود. این بلبرینگ برای کارهایی که نیاز به پایداری و استقامت بیشتر دارند و همچنین برای بارهایی که از قدرت تحمل زیادی برخوردار هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. جنس بلبرینگ دور پایین از فولاد یا فولاد آلیاژی است و در روش‌های مختلفی مانند روغن‌ریزی و مخزن روغن واکشی می‌شود تا از طول عمر بیشتری برخوردار باشد. شکل و طراحی بلبرینگ دور پایین به‌صورتی است که سایش و افت فشار در سرعت پایین کم‌تر شده و عمر مفید آن نیز افزایش پیدا می‌کند.
تفاوت بلبرینگ دور بالا و دور پایین چیست؟
تفاوت ظاهری بلبرینگ دور بالا و دور پایین
از تفاوت‌های مهم بین بلبرینگ های دور بالا و دور پایین می‌توان به شکل و طراحی ظاهری آنها اشاره کرد. بلبرینگ دور پایین شکل خشن‌تری داشته و دارای قطعه گرد یا مخروطی و چرخشی استوانه‌ای بوده و به‌طور کلی اتصال میان قطعات شل‌تر است؛ اما در بلبرینگ دور بالا سرعت چرخش بسیار زیاد بوده و قطعه‌ای به نام بوش در آن به کار رفته است. در ساخت بلبریگ‌های دور بالا دقت بالایی را شاهد هستیم و توجه به‌خصوصی به طراحی و تولید آن می‌شود.
تفاوت قیمت بلبرینگ دور بالا و بلبرینگ دور پایین
مسلماً قیمت بلبرینگ دور بالا و دور پایین تفاوت زیادی با یکدیگر دارند. تفاوت‌هایی که در عملکرد و ویژگی‌های بلبرینگ‌ها وجود داشته، بر قیمت آنها نیز تاثیر بسیاری داشته است. حتی نمونه‌های گران‌تر چه قطعه‌ای جدید باشند چه دست دوم، نسبت به سایر نمونه‌ها از قیمت بیشتری برخوردار هستند. همچنین نام برندی که یک بلبرینگ تولید می‌کند بر قیمت و هزینه آن تاثیرگذار خواهد بود.
برندهای اروپایی و آمریکایی از محبوبیت بیشتری نسبت به دیگر بلبرینگ‌ها برخوردار هستند که باتوجه به شرایط اقتصادی کشور و ارزش دلار قیمت انواع بلبرینگ در حال تغییر است. بلبرینگ دور بالا به علت مواد باکیفیت و طراحی آن، قیمت بیشتری دارد؛ اما بلبرینگ دور پایین به‌دلیل شکل و استفاده از مواد ارزان قیمت مقرون‌به‌صرفه‌تر است.
فرق بلبرینگ دور بالا و دور پایین از نظر جنس
متریالی که در طراحی و تولید بلبرینگ‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد نیترید سیلیکون یا سرامیک هستند. استفاده از این سرامیک در طراحی و تولید بیشتر در بلبرینگ دور بالا کاربرد دارد. همچنین معمولاً از فولاد ضدزنگ و کروم مولیبدن تشکیل شده تا در مقابل سایش، حرارت بالا و سرعت پایداری خود را حفظ کند. جنس بلبرینگ دور پایین به‌طور معمول از آلیاژ فولادی یا برنج و فولاد کربنی تشکیل شده است. این جنس به علت قدرت مکانیکی و پایدار در برابر بارهای سنگین، برای سرعت پایین مفید و مناسب هستند.
روانکاری در بلبرینگ های سرعت بالا و سرعت پایین
برای روانکاری در بلبرینگ دور بالا از مه روغن، جت روغن و هوا روغن مناسب استفاده می‌شود. برای کاهش اصطکاک، روانکاوی به خنک‌تر شدن کمک شایانی کرده و سبب می‌گردد تا عمر بلبرینگ افزایش یابد. در بلبرینگ سرعت پایین روانکاری نیز حائز اهمیت است؛ اما به این دلیل که شرایط کاری کم‌تری داشته، از اهمیت زیادی برخوردار نیست. به‌طور کلی اگر روانکاری نامناسب یا ناکافی انجام گیرد، باعث آلودگی و افزایش حرارت بلبرینگ شده و هزینه زیادی را به همرا دارد.
فرق بلبرینگ دور بالا و دور پایین از نظر ساچمه ها
ساچمه ها از عوامل مهم در دور بالا و دور پایین بلبرینگ‌ها هستند. این قطعه در بلبرینگ دور بالا به عنوان یک رابط بین حلقه داخلی و حلقه بیرونی بلبرینگ عمل می‌کنند و در حفظ فاصله مناسب بین این دو قطعه بسیار تاثیرگذار است. ساچمه‌ها یک لایه محافظ برای حلقه داخلی بلبرینگ به شمار می‌روند که از سایش و وارد شدن هرگونه آسیب به حلقه داخلی جلوگیری می‌کنند. در بلبرینگ دور پایین، ساچمه اهمیت ویژه‌ای دارد. این قطعه در این بلبرینگ به عنوان یک لایه محافظ برای حلقه بیرونی بلبرینگ عمل می‌کند؛ حتی از سایش و آسیب به حلقه بیرونی جلوگیری کرده و در حفظ فاصله مناسب بین این دو قطعه بسیار کمک‌کننده خواهد بود.
مزایا و معایب بلبرینگ‌های دور بالا و دور پایین
مزایا و معایب بلبرینگ دور بالا
مزایا این بلبرینگ تحمل سرعت بالا، دقت و پایداری، کاهش اصطکاک و تحمل بارهای سنگین است؛ اما از جمله معایب آن می‌توان به قیمت بالا، نیاز به حفظ حرارت و سرمایش، نیاز به تنظیمات دقیق و حساسیت به آلودگی اشاره کرد.
مزایا و معایب بلبرینگ دور پایین
از مزایای بلبرینگ دور پایین می‌توان تحمل بارهای سنگین، قیمت مناسب‌تر و کاهش لرزش و نویز را نام برد. همچنین از جمله معایت این بلبرینگ می‌توان به برخورداری از کم‌ترین دقت به‌دلیل اصطکاک بیشتر، نیاز به فضا بزرگ‌تر و مصرف انرژی بالا اشاره کرد.
کاربرد های بلبرینگ دور بالا و دور پایین
کاربرد بلبرینگ دور بالا
بلبرینگ دور بالا نیز در بسیاری از صنایع و کاربردهای دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جمله این صنایع می‌توان موارد زیر را نام برد.
- بلبرینگ جاروبرقی
- دستگاه‌های تراش
- صنایع تروشیمی
- صنایع نفت و گاز
- ابزار و وسایل کاربردی
کاربرد بلبرینگ دور پایین
همچنین در بسیاری از صنایع و کاربردهای دیگر از بلبرینگ دور پایین استفاده می‌شود که به شرح زیر هستند.
- خودروسازی
- صنعت برق
- صنعت فولاد
- صنایع معدنی و سیمان
- صنعت غذایی
سخن پایانی
بلبرینگ یک قطعه حیاطی برای استفاده در صنایع مختلف جهت جلوگیری از اصطکاک به کار گرفته می‌شود. شناخت نسبت به بلبرینگ دور بالا و دور پایین به شما این امکان را می‌دهد تا در هنگام خرید و انتخاب دچار سردرگمی نشوید و بهترین بلبرینگ را انتخاب نمایید و از دستگاه و قطعات صنعتی خود محافظت کنید. بلبرینگ از مهم‌ترین نیازها در صنعت هستند که امروزه تقاضا برای آنها رو به افزایش است.
